زایمان در آب

وقتی صحبت از زایمان می‌شود، ذهن بسیاری از زنان به سمت سزارین می‌رود، در حالی‌که تجربه زایمان طبیعی و فواید آن آنقدر زیاد می باشد که بسیاری از زنان حاضر هستند، دردهای شدید را هم تحمل کنند و زایمان طبیعی داشته باشند اما انواع دیگری از زایمان نیز وجود دارد که ضمن طبیعی بودن، در تسکین درد زایمان و کنترل آن بسیار موثرهستند. شیوه‌هایی که با افزایش آرامش و ریلکسی مادر به زایمان راحت‌تر او کمک می‌کند. زایمان طبیعی در زیر آب یکی از این نمونه‌هاست که در سراسر جهان در مورد آن مطالعات دقیقی صورت گرفته و در کشورمان نیز طرفداران خاص خود را دارد. زایمان در آب یکی از روش‌های جدید زایمان طبیعی می باشد که با توجه به مزایایی که نسبت به دیگر انواع زایمان دارد، بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. در این روش مادر به مراتب درد کمتری را تجربه می‌کند و فرایند زایمان نیز به سهولت انجام می‌گیرد. همچنین مانند زایمان طبیعی تمامی شرایط شما و جنین از جمله ضربان قلب در حین زایمان بررسی می‌شود. زایمان در آب به دو روش انجام می‌شود؛ در روش اول مادر در طول تحمل درد، در آب می‌ماند و برای زایمان از آب خارج می‌شود و در روش دیگر مادر در تمام مراحل زایمان، درون آب باقی می‌ماند. آنچه اهمیت دارد این است که پزشک با بررسی کامل شرایط شما، اجازه این نوع زایمان را بدهد.

فواید زایمان در آب چیست؟

آب گرم می تواند به آرامش، تسکین و رها سازی و ریلکس شدن شما کمک کند. آب باعث می شود که شما بتوانید موقعیت های مختلف را امتحان کرده و آزادانه حرکت کنید. هنگامی که در آب صاف بایستید، جاذبه به حرکت کودک به سمت کانال زایمان کمک خواهد کرد. بودن در آب می تواند فشار خون و احساس اضطراب شما را کاهش دهد و بدنتان را قادر به آزاد کردن اندورفین کند که می تواند به تسکین درد کمک کند. آب می تواند به بهبود درد کمر و احساس فشار کمک کند، به خصوص وقتی که کاملاً باز شده باشد. بودن در استخر برای زایمان می تواند یک تجربه "راحت" باشد و باعث می شود احساس امنیت کنید. آب می تواند به پرینوم شما کمک کند تا به تدریج که سر کودک بیرون می آید، خطر آسیب را کاهش دهد. آب گرم تسکین دهنده و آرامش بخش است. در مراحل نهایی زایمان معمولا مادر انرژی بیشتری دارد. غوطه وری بدن مادر، اجازه حرکت آزاد و موقعیت های بهتر جنین برای خروج را ایجاد میکند. شناورشدن در آب باعث انقباضات رحمی کارآمد تر و بهبود گردش خون شده، در نتیجه باعث اکسیژن رسانی بهتر به عضلات رحم، درد کمتر برای مادر و اکسیژن رسانی بیشتر به جنین میشود. غوطه وری در آب اغلب به پایین آمدن فشار خون ناشی از اضطراب کمک می نماید. آب معمولا استرس ناشی از ترشح هورمون ها را کم میکند و اجازه می دهد بدن مادر اندورفین بیشتری به عنوان مهار کننده درد تولید نماید. آب باعث می شود که عضلات کف لگن شل تر شده و الاسیسیته بیشتری داشته باشد ، در نتیجه بروز و شدت پارگی هنگام زایمان کمتر شده و نیاز به اپی زیاتومی و بخیه کمتر شود. وقتی مادر از نظر جسمی راحت باشد، از نظر ذهنی نیز توانایی بیشتری خواهد داشت. از آنجا که آب باعث حفظ بیشتر حریم خصوصی مادر میشود، می تواند کمرویی، اضطراب، و ترس را کاهش دهد.

چرا زایمان طبیعی درآب؟

به دنبال ترس و نگرانی زنان باردار از زایمان طبیعی و البته کنجکاوی برخی زنان برای تجربه زایمان طبیعی، پزشکان به این موضوع رسیدند که از روش‌های کمکی برای کاهش درد زایمان استفاده گردد تا پروسه زایمان را دلپذیر و قابل تحمل‌تر کنند. در بسیاری از کشورهای دنیا، روش‌های متفاوت و متنوعی در این زمینه پیشنهاد می‌شود تا زنان باردار در زمان زایمان آرامش بیشتری داشته باشند. به همین دلیل زایمان طبیعی زیر آب که می‌تواند دردهای انقباضی شکم را کاهش دهد، یکی از راه‌های رسیدن به زایمان کم درد به زنان باردار است که البته در ایران نیز تجربه می‌شود. مطالعات گسترده‌ای در مورد مزایای این نوع از زایمان انجام شده است. ابتدا تصور بر این بود که این نوع زایمان میزان عفونت را به حداقل رسانده و در کوتاه کردن طول مراحل زایمان موثر است اما با انجام مطالعات به این موضوع رسیدند که زایمان طبیعی زیر آب به عنوان یکی از روش‌های کمکی برای کم کردن دردهای زایمانی قابل تجربه است. در این روش، نوزاد در یک وان مخصوص آب گرم به دنیا می‌آید و تمام اقدامات لازم برای یک زایمان طبیعی، مثل بررسی شرایط مادر و کنترل ضربان قلب جنین توسط متخصص انجام می‌شود.در زایمان طبیعی معمولی به دلیل خشک بودن محیط، به لگن و رحم مادر فشار زیادی وارد می‌شود و مادر درد زیادی را تحمل می‌کند اما در زایمان طبیعی در آب به دلیل شناور بودن و بی وزنی در آب، فشار زیادی به لگن و رحم مادر وارد نمی‌شود؛ در نتیجه مادر درد خیلی کمی را احساس می‌کند. مهم ترین مساله در این روش زایمان، بیرون آوردن به موقع نوزاد در لحظه تولد استنبايدهای زايمان در آب با اينكه اين تكنيك، روش بسيار مناسبي به نظر ميرسد ولي در موارد خاصي استفاده از اين روش توصيه نمی گردد، براي مثال وقتي نوزاد در شكم مادر جابجا نشده باشد و سرش به طرف پايين نباشد(وضعيت بريچ) يا نوزادان چندقلو باشند يا در شرايطي كه مادر از اكلامپسي (فشارخون و دفع پروتئين در ادرار و تشنج حاملگي، گاهي همراه با اغما) رنج ببرد، روش زایمان در آب توصيه نميشود. به علاوه در هنگام وجود نشانه هايي از بيقراري يا تنش و حركات غيرارادي در جنين، خونريزي، استفاده مادر از مسكنهايي نظير پتيدين يا بالا بودن سن مادر انجام زايمان در آب به هيچوجه توصيه نميشود.

زایمان در آب برای کدام دسته از زنان مناسب است؟

تمام زنان بارداری که کاندید زایمان طبیعی هستند، کلاس‌های آموزشی را گذرانده و در نهایت کارت مجوز را دریافت کرده‌اند، می‌توانند در آب زایمان کنند، اما زنانی که چند قلو حامله هستند، نوزاد در رحم مادر نچرخیده یا بنا بر دلیل پزشکی دیگر باید سزارین کنند، امکان انجام زایمان در آب را ندارند. در نهایت اینکه برای این نوع زایمان محدودیتی وجود ندارد و زنان می‌توانند در هر تعداد از بارداری‌های خود به شرط گذراندن دوره‌های آموزشی لازم، به این شیوه زایمان کنند.

به چه کسانی زایمان در آب توصیه نمی‌شود

زنانی که تا به حال به استخر نرفته و علاقه‌ای به آب ندارند، عمدتا توانایی این نوع زایمان را ندارند و به طور حتم زایمان در آب هم برایشان دشوار می باشد، این نوع از زایمان نیز بیشتر در کشورهایی رواج دارد که مردمان‌شان با آب سروکار بیشتری دارند؛ به‌عنوان نمونه زنان در استرالیا که یک کشور پر آب است، بسیار بیشتر برای انجام این نوع زایمان کاندید می‌شوند، چرا که بدن آنها با آب آشنا و سازگار تر بوده و به طور حتم راحت‌تر می‌توانند این نوع زایمان را تجربه کنند. در کشور ما هم زنانی که در طول زندگی بیشتر به استخر رفته و از آب واهمه ندارند، راحتر از دیگر زنان از این روش استقبال می‌کنند و این نوع زایمان همچنان طرفداران خاص خود را دارد.

دچار شدن به زایمان زودرس

پزشکان معمولاً زایمان در آب را برای مادرانی که به زایمان زودرس دچار می‌شوند توصیه نمی‌کنند. زایمان زودرس به شرایطی گفته می‌شود که نوزاد قبل از هفته 37 ام بارداری به دنیا بیاید. به همین خاطر اگر در این زمان دچار درد و انقباضات رحمی شدید پیش از هر چیز با پزشک خود تماس بگیرید و در مورد نوع زایمان با او مشورت نمایید.

ابتلا به پره اکلامپسی

پره اکلامپسی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فشار خون مادر بالا رفته و دچار مشکلاتی نظیر دفع پروتئین از ادرار می‌شود. این شرایط از جمله خطرات دوران بارداری محسوب می‌شود که در صورت مشاهده آن فرد باید حتماً تحت نظارت پزشک قرار بگیرد و برای انتخاب نوع زایمان نیز به این مسئله توجه نماید.

بالا بودن سطح مکونیوم

بالا بودن سطح مکونیوم یا همان مدفوع جنین می‌تواند بهداشت زایمان را در این روش تحت تأثیر قرار دهد. به همین خاطر اگر در بررسی‌های قبلی مشخص شود که میزان مکونیوم در رحم بیش از حد نرمال است ممکن است پزشک زایمان در آب را توصیه نکند.

چندقلو بودن حاملگی

به طور کلی زایمان طبیعی در شرایطی که مادر چند قلو باردار است می‌تواند دشوارتر و پیچیده‌تر باشد. به همین خاطر در این شرایط لازم است که با پزشکتان در این باره بیشتر مشورت کنید و در مورد توانایی بدن خود در این زمینه و عدم وجود مشکل اطمینان بالاتری کسب نمایید.

نچرخیدن جنین

اگر در زمان زایمان جنین هنوز نچرخیده بهتر است در انجام زایمان در آب مجدداً با پزشک مشورت کنید. تا در صورت لزوم روش دیگری را به شما پیشنهاد نماید.

همچنین در موارد زیر نیز باید بازهم شرایط را کامل بررسی کنید و سپس تصمیم بگیرید. زنانی که چالش‌های بارداری زیادی دارند و لگن آن‌ها مناسب شرایط نباشد جنین درشت و وارونه دیابت بارداری مادر مبتلا به ویروس هرپس تناسلی مشکل درمایع آمینوتیک سابقه جراحی شکمی

آیا زایمان در آب بهداشتی است؟

مسئله رعایت بهداشت یکی از مواردی است که بسیاری از مادران و متخصصان را در مورد انتخاب زایمان در آب به تردید می‌اندازد. در واقع بسیاری از افراد نگران افزایش احتمال بروز عفونت‌ها در این نوع زایمان هستند. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهند در صورت انجام اقدامات مناسب احتمال بروز عفونت و آلودگی بسیار کم خواهد بود.

اقدامات بهداشتی لازم برای زایمان در آب

برای اینکه یک زایمان سالم و به دور از آلودگی را تجربه کنید انجام اقدامات زیر می‌تواند تا حد زیادی به شما کمک کنند. - وجود امکان تعویض آب برای شرایطی که مکونیوم وارد آب می‌شود. - اطمینان از تمیز بودن وان مخصوص زایمان و تمیز کردن آن با محلول‌های غیر سمی - استفاده از فیلتر برای وان در صورت کلر داشتن آب

آیا امکان غرق شدن نوازد هنگام زایمان در آب وجود دارد؟

یکی از نگرانی‌های عمده مادران در این زایمان، احتمال غرق شدن جنین می باشد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که احتمال این موضوع بسیار کم است چراکه جنین در طول دوران بارداری نفس نمی‌کشد و اکسیژن مورد نیاز خود را از خون مادر دریافت می‌نماید. در لحظات اولیه پس از تولد نیز نوزاد تا چند ثانیه نفس نمی‌کشد و به گونه‌ای رفتار می‌کند که انگار هنوز در رحم قرار دارد. در واقع ریه‌های کودک در بدو ورود به حوضچه زایمان هنوز بسته است و آب وارد آن نمی‌شود. در این شرایط بسیار اهمیت دارد که کودک را به محض به دنیا آمدن به آرامی به روی آب بیاورید و اجازه ندهید پس از بیرون کشیدن نوزاد از آب سر او مجدداً در زیر آب قرار بگیرید.

آیا امکان دارد که نوزاد در حین زایمان، آب را ببلعد؟

از آنجایی که کودک در لحظات اولیه پس از تولد نمی‌تواند به طور مستقیم نفس بکشد امکان بلعیدن آب نیز در او وجود ندارد. از جمله عواملی که باعث می‌شود کودکان در ابتدای ورود به دنیا مستقیماً نفس نکشند و آب را نبلعند می‌توان به ترشح هورمون پروستاگلاندین، هیپوکسی خفیف و پر بودن ریه‌ها از مایع آمنیوتیک اشاره کرد. همه این موارد احتمال آب خوردن جنین را در حین زایمان تا حد بسیاری کاهش می‌دهند.

توصیه‌های مهم به زنان باردار

در مجموع نه تنها برای انجام زایمان در آب بلکه زنان برای انجام هرکدام از روش‌های زایمانی باید از چگونگی پروسه زایمان خود اطلاعات کسب کرده باشند و آموزش‌های لازم را جدی بگیرند، زنانی که دوره‌های لازم را مي‌گذرانند بسیار راحت‌تر می‌توانند در زمان زایمان با ماما و پزشک متخصص همکاری کنند چرا که با پروسه وضعیت خود به صورت کامل آشنا می‌شوند. در حال حاضر مشکل مهم زنان این است که متاسفانه در زمان بارداری اطلاعات کافی را به دست نیاورده و با شروع درد‌های انقباضی قبل از زایمان دچار ترس و وحشت شدید می‌شوند که این ترس و نداشتن اطلاعات می‌تواند باعث تشدید درد شده و روی پروسه زایمان نیز تاثیر منفی بگذارد. از آنجا که کسب اطلاعات از روند زایمان به کاهش درد کمک زیادی می‌کند، به همین دلیل زنان باید اطلاعات کافی داشته باشند و از قبل بدانند این نوع زایمان خطری برای خودشان و فرزندشان ندارد.

فوائد و مزایای به دنیا آوردن نوزاد در آب چیست؟

زاییدن در آب علاوه بر کاهش درد زایمان، مزایای دیگری نیز دارد که باعث افزایش محبوبیت آن در میان خانم‌های باردار شده است. درد زایمان را کم می‌کند، زمان زایمان کوتاه‌تر و آستانه درد مادر افزایش پیدا می‌کند. در این زایمان به مانند سزارین نیازی به داروی بیهوشی نیست.به دلیل خاصیت کشسانی و انعطاف پذیری؛ خطر پارگی و برش پرینه کاهش می‌یابد. وجود آب گرم باعث آرامش مادر و در مراحل آخر زایمان به مادر انرژی می‌دهد. به دلیل شناور بودن در آب، وزن مادر کمتر و حرکت او آسان تر می‌شود. در نتیجه انقباضات رحم بهتر شده و گردش خون آسان تر و اکسیژن بیشتری به نوزاد می‌رسد. آب همانند حریمی برای مادر شده و موجب کاهش خجالت، اضطراب و ترس او می شود. همچنین استرس پس از زایمان را کاهش می‌دهد. شناور شدن در آب باعث کاهش فشار خون نیز می گردد، با کمک به کاهش استرس و افزایش اندروفین درد مادر کاهش می یابد. در این روش، ضربه‌های زایمان به نوزاد کاهش یافته و در نتیجه امنیت زایمان افزایش پیدا می کند. آب، ماهیچه و عضلات مادر را ریلکس می کند و جریان خون را بهبود می‌بخشد.زاییدن در آب به مادر حس کنترل بر زایمان را می‌دهد، از استرس او می‌کاهد و اعتماد به نفس مادر را افزایش می دهد. تولد نوزاد در آب، برای کودک محیطی شبیه به کیسه آمنیوتیک را فراهم می‌کند.

معایب و خطرات احتمالی تولد در آب

در هر زایمانی امکان دارد مشکلاتی ایجاد گردد و خطراتی به وجود بیاید، احتمال خفگی، مسمومیت و عفونت با آب آلوده، ورود آب به ریه‌های نوزاد و آسپیراسیون آب که می‌تواند منجر به بیماری تنفسی گردد، پارگی بند ناف، عفونت‌هایی مثل سودوموناس باکتریمی، آسیب مغز به دلیل فقدان اکسیژن زیر آب، مشکلات الکترولیت ناشی از بلعیدن آب توسط نوزاد وجود دارد. البته برای انجام زایمان باید با پزشک خود مشورت کنید و اگر آن‌ها این نوع زایمان را برای شما مناسب دیدند می‌توانید بدون نگرانی زایمان کنید.

برای زایمان در آب باید چه لباسی بپوشم؟

شما می توانید هر چیزی که احساس راحتی دارید را بپوشید. بسیاری از زنان انتخاب می کنند تا بیکینی یا تاپ بپوشند. برخی دیگر سوتین را انتخاب می کنند. اگر می خواهید کمی بیشتر پوشیده باشید، می توانید یک جلیقه و یا تی شرت بپوشید. اگر خیلی بلند باشد، می تواند در استخر بالا و پایین برود و حتی تا گردن هم بالا بیاید. برخی از زنان ترجیح می دهند که برهنه باشند.

چه مسکن دردهای دیگری می توان برای زایمان در آب داشته باشم؟

برخی اوقات به دلیل حمایت و فشاری که به شما می دهد، آب به عنوان "اپیدورال" یا "اکودروال" یاد می شود. با این حال، اگر کمی بیشتر نیاز دارید، استفاده از گاز و هوا (اننتوکس) هم متداول است. لوله اننتوکس ضد آب است و این می تواند در استخر نیز مورد استفاده قرار گیرد. زایمان در آب سبب تاخیر در بستن بند ناف می شود تاخیر در بستن بند ناف (DCC) بسیار عادی شده است. اغلب مراکز زایمان، بخش های زایمانی و تیم های زایمان خانگی برای هر تولد این تلاش را خواهند کرد. می تواند سطح و میزان سلول های بنیادی که آن ها دارند را افزایش دهد، و به رشد و سیستم ایمنیشان کمک خواهد کرد. با اینکه بسیاری از مراکز در حالت عادی این کار را می کنند، اما می توانید این را به برنامه زایمان خود اضافه کنید، در صورتی که بیمارستان شما این کار را نکند. امنیت نوزادتان در طول و بعد از زایمان بسیار مهم است و این کار همیشه اولویت دارد.

اگر زایمان در آب داشته باشم چطور می توانم جفت را تحویل بدهم؟

قابله شما احتمالاً از شما خواهد خواست که از استخر خارج شوید تا جفت را منتقل کنید زیرا جاذبه می تواند در مرحله سوم کار مفید باشد. هم چنین در موارد اورژانسی به شما کمک کند، چرا که برخی از والدین می توانند بعد از تولد یا در مرحله سوم زایمان احساس ضعف کنند. اگر به طور ناگهانی احساس سرگیجه کردید، ممکن است مشکل باشد که شما را به سرعت و به طور ایمن از استخر بیرون بیاورند. اما در کل، هر بیمارستان و زایشگاهی، سیاست متفاوت دارند.

برای زایمان در آب چه موقع باید وان را پر کرد؟

برای مادران، زمانی که انقباضات 3-4 دقیقه به مدت یک ساعت طول می کشد، شروع به پر کردن استخر می کنند. برای مادران باتجربه، شما می توانید وان را در زمانی پر کنید که انقباضات حدود 5 دقیقه از هم فاصله دارد. زمانی که نیاز به تمرکز در طول انقباضات روده ها دارید و نمی توانید در آن موقع صحبت کنید، در این زمان باید شروع به پر کردن وان کرد.

اگر گرم کن آب کوچک است, آن را به محض شروع انقباض, پر کنید.

اگر درد زایمان کمی آهسته تر پیش رفت, می توانید پر کردن استخر را برای حفظ گرما متوقف کنید. شلنگ آسان ترین راه برای پر کردن مخزن است. یک شلنگ آب آشامیدنی بردارید, چون شلنگ های باغ اغلب pvc هستند و ممکن است نشتی داشته باشند.

پر کردن یک وان زمان زایمان از 2 / 1 تا 2 ساعت طول می کشد, و همه اینها به فشار آب بستگی دارد و اینکه آیا شلنگ دارید یا از سطل استفاده می کنید.

دمای آب:

دمای آب باید تا حد امکان نزدیک به دمای بدن باشد, اما نه بیش از 100 درجه. شما می توانید یک دماسنج برای پایش دما بگیرید.

تدارکات زایمان در آب: اگر شما زایمان خانگی را انتخاب کردید, احتمالاً به مقداری وسایل نیاز دارید. حتی اگر هم یک مرکز زایمان را انتخاب کنید, باید مقداری از این لوازم را باخود همراه داشته باشید.

آب آشامیدنی

حوله نرم

پد چوکسکاسه برای آب سرد و یا یک دمنده

1-2 قابلمه بزرگ برای آب جوش فیلتر آب